Zdrowie naszych zwierząt

Profilaktyka

1. Zwalczanie pasożytów wewnętrznych: robaków obłych i tasiemców. Szczenięta rodzą się już zarażone pasożytami lub zarażają się zaraz po narodzeniu ssąc mleko matki, dlatego ważne jest ich wczesne odrobaczenie już w 3-4 tyg. życia. Odrobaczamy szczenięta co 2 tygodnie dopóki ssą mleko swej matki. Następnie już po odłączeniu od matki odrobaczamy co 3 miesiące aż do osiągnięcia pierwszego roku życia. Psy dorosłe odrobaczamy 2 razy w ciągu roku lub według wskazań lekarza weterynarii. Należy pamiętać, że nie uchronimy naszego psa przed możliwościami zarażania się pasożytami wewnętrznymi, dlatego ważne jest okresowe odrobaczanie zwierzęcia.

2. Zwalczanie pasożytów zewnętrznych: pcheł, świerzbowców, nużeńców i kleszczy. Pchły – to sprawcy przykrego świądowego zapalenia skóry oraz przenosiciele niektórych z pasożytów wewnętrznych psa np. tasiemców Świerzbowce – to sprawcy zapalenia ucha zewnętrznego (świerzbowiec uszny) lub uogólnionego zapalenia skóry (świerzbowiec drążący). Nużeńce – to pasożyty mieszków włosowych. Powodują zapalenie skóry i wypadanie miejscowe włosów. Kleszcze – to pajęczaki przenoszące groźne choroby zakaźne psów: boreliozę i babeszjozę. Aby zapobiec występowaniu chorób wywołanych przez pasożyty zewnętrzne należy systematycznie zwalczać ich obecność w środowisku oraz na skórze psa. Do tego celu służą liczne dostępne preparaty w postaci szamponów, proszków, obroży owadobójczych czy substancji pasożytobójczej zawartej w ampułkach stosowanych bezpośrednio na skórę psa.

3. Szczepienie – to celowe wprowadzenie do organizmu zmodyfikowanych drobnoustrojów przeciwko którym organizm wytworzy ciała odpornościowe. Szczenięta szczepimy w bardzo młodym wieku tj. 6-8 tydz. życia przeciwko nosówce i parwowirozie. Szczepienie należy powtórzyć jeszcze dwukrotnie co 2-4tygodnie, aby powstająca odporność była wysoka i trwała przez najbliższy rok. Dorosłe zwierzęta szczepimy jeden raz w roku przeciwko: nosówce, parwowirozie, adenowirozie, zakaźnemu zapaleniu wątroby, leptospirozie, parainfluenzie i wściekliźnie. Aby pies nie chorował na choroby zakaźne szczepienie musi być zawsze aktualne. Dostępne są również inne szczepionki przeciwko: koronawirozie, boreliozie, grzybicy skórnej. Harmonogram szczepienia ustala indywidualnie lekarz weterynarii.

Ważna informacja: pierwszemu obowiązkowemu szczepieniu przeciwko wściekliźnie podlegają wszystkie psy w wieku między trzecim a czwarty miesiącem życia, a następnie jeden raz na rok.

4. Antykoncepcja – w celu ograniczenia populacji „niechcianych” szczeniąt lub w celu zachowania czystości w miejscu przebywania zwierząt. Antykoncepcja polega na stosowaniu leków antykoncepcyjnych w formie zastrzyków co 5 miesięcy lub na chiru- rgicznym usunięciu narządów rozrodczych. Tylko zabieg chirurgiczny trwale usuwa zdolność rozdodczą psów, trwale likwiduje cieczkę, trwale likwiduje objawy ciąży urojonej i trwale likwiduje wydzielanie feromonów. Antykoncepcję u suk rozpoczynać można trzy miesiące po zakończeniu pierwszej cieczki, natomiast u psów samców po 1 roku życia.

Pielęgnacja

1. Żywienie – jest zależne od wieku, rasy oraz stanu fizjologicznego psa. Najwygodniej karmić psa karmami renomowanych firm produkujących żywność dla psów. Daje to pewność, że w jej składzie są wszystkie niezbędne składniki potrzebne do prawidłowego wzrostu i rozwoju psa. Żywność tradycyjna (gotowane mięso+dodatki jak makaron, ryż, niektóre warzywa) wymaga stałego uzupełniania jej składu odpowiednimi preparatami mineralno-witaminowymi. Mięso surowe może być źródłem zarażenia się psa pasożytami wewnętrznymi np.tasiemcami, pierwotniakami lub zakażenia się salmonellą czy gronkowcem. Kastrowane psy czy wysterylizowane suki należy karmić karmami specjalnie dla nich przygotowanymi, aby nie doszło do niekontrolowanego wzrostu masy ciała. Są również specjalne karmy tzw. „diety weterynaryjne”, które stosowane są w celach leczniczych jako uzupełnienie leczenia farmakologicznego. O wyborze właściwej diety decyduje lekarz weterynarii.

2. Skóra i sierść – należy dbać, aby nie było na niej pasożytów zewnętrznych. Włosy długie czeszemy, włosy krótkie szczotkujemy -najlepiej jeden raz dziennie. Psy kąpiemy wtedy, gdy są brudne, lub według wskazań lekarza weterynarii. Odpowiednie do kąpieli są szampony dla psów. Szampony są różne: dla skóry prawidłowej lub wrażliwej. Odpowiedni ich dobór jest koniecznością u psów ze skłonnością do świądowego zapalenia skóry. Należy pamiętać, że psy, które kąpiemy bardzo często wymagają specjalnych szamponów.

3. Kanał słuchowy zewnętrzny – u niektórych psów nie wymaga pielęgnacji. Czyścimy go w przypadku nadmiernie produkowanej woszczyny lub w przypadku zapalenia, gdzie czyszczenie jest jednym z elementów leczenia złożonego.

4. Zatoki okołoodbytowe – powinny się opróżniać w sposób naturalny, jeżeli jednak nie opróżniają się naturalnie to dochodzi do ich przepełnienia i zapalenia, co objawia się świądem tej okolicy a psy „saneczkują”. Przepełnione zatoki opróżniamy wówczas mechanicznie przez ich wyciskanie. Innym sposobem trwałego pozbycia się problemu przepełniania zatok jest zabieg chirurgiczny, polegający na wycięciu zatok okołoodbytowych.

5. Pazury – przycinamy je cążkami do pazurów, gdy nadmiernie wyrosną. Taka skłonność do przerostu pazurów występuje u psów ras lekkich i z małą ilością ruchu.

6. Zęby i dziąsła – z upływem lat na zewnętrznej powierzchni zębów zaczyna pojawiać się kamień nazębny, który doprowadza do zaniku dziąseł i rozchwiania się zębów w zębodołach. Na odsłoniętych korzeniach zębów odkładają się resztki pokarmu, które gniją i fermentują, a oddech psa staje się nieprzyjemny. Kamień nazębny należy usuwać regularnie, gdy tylko się pojawia. Nic nie jest w stanie spowodować, że kamień nie powstanie, można tylko spowalniać tempo jego narastania. Służą do tego odpowiednie karmy, pasty do zębów, atomizery czy dodatki do wody pitnej. Należy stosować je regularnie.

Leczenie

1. Choroby pasożytnicze:

A. Pasożyty zewnętrzne (wszy, wszoły, pchły, świerzbowce, kleszcze). Większość z pasożytów zewnętrznych widoczna jest gołym okiem i łatwa jest do identyfikacji. Pozostałe pasożyty zewnętrzne bytujące w głębszych warstwach skóry (świerzbowce) lub w mieszkach włosowych (nużeńce) rozpoznajemy przy pomocy badania mikroskopowego zeskrobin skóry.

B. Pasożyty wewnętrzne (robaki obłe, tasiemce). Dorosłe osobniki w kale pojawiają się dopiero przy bardzo silnym zarobaczeniu. Pasożyty wewnętrzne szkodzą w trojaki sposób-objadają żywiciela z substancji odżywczych i witamin

– produkują liczne substancje toksyczne dla organizmu (enterotoksyny, neurotoksyny)

– powodują mechaniczne zatkanie jelit, mogą doprowadzić do wgłobienia czy skrętu jelit

Pasożyty zarówno zewnętrzne jak i wewnętrzne nie są obojętne także dla właściciela psa a szczególnie narażone na zarażenie się pasożytami są dzieci, które nie pamiętają o myciu rąk po zabawie z psem. Dlatego bardzo ważne jest systematyczne profilaktyczne odrobaczanie zwierząt. Pies może zarażać się nowymi pasożytami podczas każdego spaceru. Nie jest konieczne badanie parazytologiczne kału przed odrobaczaniem, biorąc pod uwagę wysoką ekspozycję na zarażenie. W przypadkach koniecznych badanie parazytologiczne jest wykonywane w naszej przychodni.

2. Choroby zakaźne – to choroby wywołane przez wirusy, bakterie i grzyby. W celu ochronienia psa przed zakażeniem stosujemy ochronne szczepienia psa. Podstawowe choroby zakaźne psów to: nosówka, parwowiroza, adenowiroza, zakaźne zapalenie wątroby,parainfluenza, leptospiroza i wścieklizna. Obowiązkowemu szczepienie przeciwko wściekliźnie podlegają psy po raz pierwszy między trzecim a czwartym miesiącem życia, następnie jeden raz na rok. Należy pamiętać że szczepienie przeciwko wściekliźnie musi być zawsze aktualne.

3. Choroby wewnętrzne – to cała gama chorób narządowych. Często objawy kliniczne chorób różnych narządów są podobne do siebie i na ich podstawie nie można postawić rozpoznania. W celu postawienia diagnozy posługujemy się pomocniczymi badaniami laboratoryjnymi oraz specjalistycznym sprzętem medycznym.

4. Zabiegi chirurgiczne:

A. Profilaktyczne – to sterylizacja suk czy kastracja psów. Na te zabiegi można umówić się telefonicznie, pod warunkiem że zwierzę nie wykazuje żadnych objawów chorobowych.

B. Lecznicze – usunięcie nadziąślaków, amputacja kończyny, amputacja ogona, amputacja gałki ocznej, ekstrakcja zębów stałych, ekstrakcja niewypadniętych zębów mlecznych, entropium, ektropium, grudkowe zapalenie trzeciej powieki, wywinięcie chrząstki trzeciej powieki, wypadnięcie gruczołu łzowego trzeciej powieki, usunięcie zatok okołoodbytowych, krwiak małżowiny usznej, usunięcie wilczych pazurów, cesarskie cięcie, ropomacicze, guzy na powłokach ciała, mastectomia, przepuklina pępkowa, przepuklina pachwinowa, pectinectomia, denerwacja stawu biodrowego, resekcja głowy kości udowej, przesunięcie krętarza kości udowej, więzadło krzyżowe przednie, więzadło boczne rzepki, zespolenie kości, zespolenie jelit, zwężenie odzwiernika, wyszycie cewki moczowej, usunięcie kamieni moczowych.

Większość zabiegów profilaktycznych i leczniczych wykonywana jest przy pomocy znieczulenia wziewnego na zaintubowanym pacjencie. Jest to najbezpieczniejszy rodzaj znieczulenia. Przed zabiegami w znieczuleniu ogólnym u pacjentów o wysokim ryzyku znieczulenia, proponujemy wykonanie badania morfologicznego  i biochemicznego krwi, oraz wykonanie zapisu EKG. Na życzenie właściciela badania te można wykonać u każdego pacjenta.

Profilaktyka

1. Zwalczanie pasożytów wewnętrznych: robaków obłych, tasiemców i toksoplazmy. Kocięta rodzą się już zarażone pasożytami lub zarażają się zaraz po urodzeniu ssąc mleko matki, dlatego ważne jest ich wczesne odrobaczenie już w trzecim-czwartym tygodniu życia. Kocięta odrobaczamy co dwa tygodnie dopóki ssą mleko matki. Następnie już po odłączeniu od matki odrobaczamy co trzy miesiące, aż do osiągnięcia pierwszego roku życia. Koty dorosłe odrobaczamy nie częściej niż co trzy miesiące lub według wskazań lekarza weterynarii. Należy pamiętać że nie uchronimy naszego kota przed możliwościami zarażenia się pasożytami wewnętrznymi, dlatego ważne jest okresowe odrobaczanie zwierzęcia. Profilaktyka przeciwko zarażeniu się toksoplazmą polega na niekarmieniu kota surowym mięsem oraz rygorystycznym zakazie opuszczania mieszkania, aby kot nie miał kontaktu ze środowiskiem zewnętrznym.

2. Zwalczanie pasożytów zewnętrznych: pcheł, świerzbowców, cheyletielli, kleszczy. Pchły – to sprawcy przykrego świądowego zapalenia skóry oraz przenosiciele zarazków i niektórych z pasożytów wewnętrznych, np. tasiemców. Cheyletiella – to sprawca świądowego zapalenia skóry świerzbowce – to sprawcy zapalenia ucha zewnętrznego (świerzbowiec uszny) lub uogólnionego zapalenia skóry(świerzbowiec drążący), kleszcze – to pajęczaki przenoszące groźne choroby zakaźne. Przy masowej inwazji doprowadzają do niedokrwistości oraz powodują miejscowe zapalenie skóry. Aby zapobiec występowaniu chorób wywołanych przez pasożyty zewnętrzne należy systematycznie zwalczać ich obecność na skórze kota oraz w środowisku. Do tego celu służą liczne dostępne preparaty w postaci szamponów, proszków, obroży owadobójczych czy substancji pasożytobójczej zawartej w ampułkach stosowanych bezpośrednio na skórę kota.

3. Szczepienie – to celowe wprowadzenie do organizmu zmodyfikowanych drobnoustrojów, przeciwko którym organizm wytworzy ciała odpornościowe. Kocięta szczepimy po raz pierwszy w 10-12 tygodniu życia przeciwko panleukopenii, katarowi (herpeswirozie, kaliciwirozie, chlamydiozie) oraz białaczce kotów. Szczepienie powtarzamy po upływie 2-4 tygodni, aby powstająca odporność była wysoka i trwała przez najbliższy rok. Dorosłe koty szczepimy jeden raz w roku przeciwko: panleukopenii, katarowi (herpeswirozie, kaliciwirozie, chlamydiozie) oraz białaczce kotów. Aby kot nie chorował na choroby zakaźne szczepienie musi być zawsze aktualne. Dostępne są również inne szczepionki przeciwko: wściekliźnie, zakaźnemu zapaleniu otrzewnej, grzybicy skórnej. Harmonogram szczepienia ustala indywidualnie lekarz weterynarii. Ważna informacja: koty nie podlegają obowiązkowemu szczepieniu przeciwko wściekliźnie, jednak sposób życia kotów sprzyja ich ekspozycji na zakażenie się wirusem wścieklizny od zwierząt wolnożyjących. Dlatego warto szczepić kota przeciwko wściekliźnie. Pierwsze szczepienie przeciwko wściekliźnie wykonujemy między trzecim a czwartym miesiącem życia, powtarzamy po upływie jednego roku, a następnie szczepimy co dwa lata życia. Koty podróżujące poza teren Polski szczepimy obowiązkowo przeciwko wściekliźnie jeden raz na rok.

4. Antykoncepcja – stosuje się w celu ograniczenia populacji „niechcianych” kociąt lub w celu zachowania czystości w miejscu przebywania zwierząt. Antykoncepcja kotek polega na stosowaniu leków antykoncepcyjnych od 6-go miesiąca życia w formie zastrzyków podawanych co 4 miesiące, w formie tabletek podawanych co 7 dni lub na usunięciu chirurgicznym narządu rozrodczego. Tylko zabieg chirurgiczny trwale usuwa zdolność rozrodczą kotek i charakterystyczne objawy rujowe. U kocurów w celu usunięcia zdolności rozrodczej stosuje się zabieg kastracji. Likwiduje to także nieprzyjemny zapach moczu i zapobiega „znaczeniu moczem” miejsca przebywania kocura. Zabieg kastracji przeprowadzamy od 6-go miesiąca życia.

Pielęgnacja

1. Żywienie – jest zależne od wieku, rasy oraz stanu fizjologicznego kota. Najwygodniej karmić kota karmami renomowanych firm produkujących żywność dla kotów. Daje to pewność, że w jej składzie są wszystkie niezbędne składniki potrzebne do prawidłowego funkcjonowania organizmu kota. Żywność tradycyjna (gotowane mięso+dodatki jak ryż, warzywa) wymaga stałego uzupełniania jej składu odpowiednimi preparatami mineralno-witaminowo-amino-kwasowymi. Mięso surowe może być źródłem zarażenia się kota pasożytami wewnętrznymi: tasiemcami, toksoplazmami lub zakażenia się salmonellą czy gronkowcami. Kastrowane kocury i wysterylizowane kotki należy karmić karmami specjalnie dla nich przystosowanymi, aby nie doszło do niekontrolowanego przyrostu masy ciała oraz schorzeń dróg moczowych. Są również specjalne karmy tzw. „diety weterynaryjne” które stosowane są w celach leczniczych jako uzupełnienie leczenia farmakologicznego. O wyborze właściwej diety decyduje lekarz weterynarii.

2. Skóra i sierść – należy dbać, aby nie było na niej pasożytów zewnętrznych. Włosy długie czeszemy, włosy krótkie szczotkujemy-najlepiej jeden raz dziennie. Zmniejsza to ilość połykanych przez kota włosów i ogranicza tworzenie się kuli włosowych tzw. pilobezoarów w żołądku kota. Skóra zdrowego kota nie wytwarza nieprzyjemnego zapachu, więc kąpiele zdrowego kota wydają się być zbędne. Kota kąpiemy wtedy gdy jest brudny lub według wskazań lekarza weterynarii, gdy skóra kota jest chora. Odpowiednie do kąpieli są szampony dla kotów. Szampony są różne: dla skóry prawidłowej lub wrażliwej. Odpowiedni ich dobór jest koniecznością u kotów ze skłonnością do świądowego zapalenia skóry. Należy pamiętać, że koty które kąpiemy bardzo często wymagają specjalnych szamponów. Najwygodniejsze są szampony suche, które są w postaci proszku. Posypujemy nim całe ciało kota, wcieramy palcami a następnie wyczesujemy szczotką. W ten sposób usuniemy ze skóry kota brud oraz wydzieliny gruczołów skórnych.

3. Kule włosowe tzw. pilobezoary – tworzą się w żołądku kotów głównie długowłosych. Jeśli kot nie usunie ich z żołądka poprzez wymioty to przesuną się do dalszych odcinków przewodu pokarmowego i mogą spowodować niedrożność. Z tego względu koty długowłose a także koty krótkowłose w okresach wzmożonego wypadania sierści wymagają systematycznego podawania past odkłaczających lub specjalnie do tego przeznaczonych karm odkłaczających.

4. Pazury – przycinamy je cążkami do pazurów. Zapobiega to niszczeniu mebli przez koty. Częstotliwość przycinania pazurów jest uwarunkowana osobniczo.

5. Zęby i dziąsła – z upływem lat na zewnętrznej powierzchni zębów zaczyna pojawiać się kamień nazębny, który doprowadza do zaniku dziąseł i rozchwiania się zębów w zębodołach. Na odsłoniętych korzeniach zębów odkładają się resztki pokarmu, które gniją, a oddech kota staje się nieprzyjemny. Kamień nazębny należy usuwać regularnie gdy tylko się pojawia. Nic nie jest w stanie spowodować, że kamień nazębny nie powstanie, można tylko spowalniać tempo jego narastania. Służą do tego odpowiednie karmy, pasty do zębów, atomizery czy dodatki do wody pitnej. Należy stosować je regularnie.

6. Kanał słuchowy zewnętrzny – zdrowy kanał słuchowy zewnętrzny nie wymaga pielęgnacji. Czyścimy go w przypadku nadmiernie produkowanej woszczyny lub w przypadku zapalenia, gdzie czyszczenie jest jednym z elementów leczenia złożonego. Należy jednak często kontrolować stan uszu, ponieważ u kotów bardzo łatwo dochodzi do zarażenia świerzbowcem usznym. Dotyczy to przede wszystkim kotów mających kontakt z innymi kotami zwłaszcza wolnożyjącymi.

Leczenie

1. Choroby pasożytnicze

A. pasożyty zewnętrzne (wszy, wszoły, pchły, świerzbowce, kleszcze, cheyjetielle) Większość z pasożytów zewnętrznych jest widoczna gołym okiem i łatwa do identyfikacji. Pozostałe pasożyty zewnętrzne bytujące w głębszych warstwach skóry (świerzbowce, cheyjetielle) rozpoznajemy przy pomocy badania mikroskopowego zeskrobin skóry.

B. Pasożyty wewnętrzne(robaki obłe, tasiemce, toksoplazma) Dorosłe postacie robaków obłych i tasiemców w kale pojawiają się dopiero przy bardzo silnym zarobaczeniu. Człony niektórych tasiemców mogą wydostawać się samodzielnie z jelit i mogą być zauważone na skórze wokół odbytu lub mogą być przyklejone do włosów u nasady ogona.

Pasożyty wewnętrzne szkodzą w trojaki sposób:

– objadają żywiciela z substancji odżywczych i witamin

– produkują liczne substancje toksyczne dla organizmu(enterotoksyny, neurotoksyny)

– powodują mechaniczne zatkanie jelit,których światło u kotów jest bardzo niewielkie, mogą doprowadzić do wgłobienia czy skrętu jelit.

Pasożyty zarówno zewnętrzne jak i wewnętrzne nie są obojętne także dla właściciela kota, a szczególnie narażone na zarażenie się pasożytami są dzieci, które nie pamiętają o myciu rąk po zabawie z kotem. Dlatego bardzo ważne jest systematyczne profilaktyczne zwalczanie pasożytów zewnętrznych i odrobaczanie kota. Kot może zarażać się nowymi pasożytami podczas każdego kontaktu ze środowiskiem zewnętrznym. Nie jest konieczne wykonanie badania parazytologicznego kału przed odrobaczeniem biorąc pod uwagę wysoką ekspozycję na zarażenie. W przypadkach koniecznych badanie parazytologiczne jest wykonywane w naszej przychodni.

Toksoplazmoza – to pierwotniak, który cykl rozwojowy przechodzi w organizmie kota. Kot zarażony pierwotniakami może mieć objawy kliniczne choroby widoczne jako biegunka, ale może także nie wykazywać żadnych objawów klinicznych choroby. Badaniem parazytologicznym można potwierdzić obecność toksoplazmy w kale, natomiast brak jej w kale nie świadczy o braku zarażenia. Kał kota chorego na toksoplazmozę jest substancją zakaźną dla innych zwierząt oraz ludzi.

2. Choroby zakaźne – to choroby wywołane przez wirusy, bakterie, grzyby. W celu ochronienia kota przed zakażeniem stosujemy ochronne szczepienia. Podstawowe choroby zakaźne kotów to: panleukopenia, katar kotów (herpeswiroza, kaliciwiroza, chlamydioza), białaczka, zakaźne zapalenie otrzewnej, zespół nabytego niedoboru immunologicznego, zakaźna niedokrwistość (hemobartoneloza), wścieklizna, grzybica skórna. Nie na wszystkie choroby zakaźne jest szczepionka.

W Polsce nie ma obowiązkowego szczepienie kota przeciwko wściekliźnie.

Biorąc jednak pod uwagę sposób życia kotów i ich częsty kontakt za zwierzętami wolnożyjącymi warto szczepić koty przeciwko wściekliźnie. Po raz pierwszy szczepimy kota przeciwko wściekliźnie między trzecim a czwartym miesiącem życia. Szczepienie to powtarzamy po upływie jednego roku, a następnie szczepimy już co dwa lata, lub według wskazań lekarza weterynarii, biorąc pod uwagę sytuację epizootyczną w miejscu zamieszkania kota (np. blisko lasu, pól czy łąk). Koty podróżujące poza terytorium Polski muszą być obowiązkowo zaszczepione przeciwko wściekliźnie.

3. Choroby wewnętrzne – to cała gama chorób narządowych. Często objawy kliniczne chorób narządów są podobne do siebie i na ich podstawie nie można postawić rozpoznania. W celu postawienia diagnozy posługujemy się badaniami laboratoryjnymi oraz specjalistycznym sprzętem medycznym.

Choroby

1. Choroby zakaźne wirusowe

Paramyksowiroza gołębi-czyli rzekomy pomór gołębi wywoływana jest przez paramyxovirusy, zwana potocznie „kręćkiem”. Objawami tej choroby jest zwiększona pobudliwość gołębi oraz objawy z centralnego systemu nerwowego: skręt głowy i szyi. Wirus uszkadza także nerki, co doprowadza do wzmożonego pobierania wody przez gołębie oraz wielomoczu. Bolesność nerek sprawia, że gołębie układają ogony w nietypowej dla nich pozycji.

Ospa – wywołuje ją avipoxvirus. Objawy ospowe w postacicharakterystycznych strupowatych guzków rozpoczynają się w okolicy dziobu i wokół powiek.

Silny świąd powoduje, iż gołębie drapią się po strupach i przenoszą te zmiany na kończyny. Przechorowanie ospy może powodować trwałe upośledzenie funkcji układu krążenia i serca.

Zakaźny katar gołębi – to choroba polietiologiczna.

Czynniki zakaźne wywołujące ją to: herpesvirusy, mykoplazmy i chlamydie. Czynniki te mogą wywoływać tę chorobę samodzielnie lub dołączają się i pogłębiają istniejące już objawy chorobowe. Zakaźny katar gołębi rozpoznaje się na podstawie objawów chorobowych: kichanie, świąd nosa, zaklejone(brudne) otwory nosowe, światłowstręt, zapalenie spojówek, łzawienie, sklejanie się powiek wysiękiem, przekrwienie błony śluzowej jamy dziobowej z dużą ilością śluzu, duszność, oddychanie otwartym dziobem.

Adenowiroza – chorobę wywołuje adenovirus. Głównym objawem choroby są wymioty „wracanie z wola”, żółta biegunka z powodu uszkodzenia nerek, żółtaczka z powodu martwicowych zmian w wątrobie, wyniszczenie gołębi i liczne upadki. Chorują głównie gołębie młode.

Cirkowiroza, czyli AIDS gołębi – chorobę wywołuje pigeon circovirus.

Choroba występuje w dwóch postaciach:

• wirusowa choroba młodych
• uszkodzenie układu odpornościowego

Wirusowa choroba młodych przebiega z objawami klinicznymi: biegunka z powodu uszkodzenia nerek i układu moczowego, płynne wole (wymioty), niechęć do lotów i ruchu. Uszkodzenie układu odpornościowego przebiega podklinicznie. Wirus powoduje ubytek limfocytów i osłabienie sił obronnych młodego organizmu. W związku z osłabieniem sił obronnych gołębie mają ustawiczny problem z innymi chorobami. Zakażenia najczęściej towarzyszące cirkowirozie to: paramyksowiroza, trichomonadoza, herpeswiroza, mykoplazmoza, chlamydioza, salmoneloza.

Chlamydioza czyli ornitoza – Wywołują ją riketsja (chlamydia psittaci), która jest formą pośrednią między wirusami a bakteriami. Chlamydioza jest jednym z czynników wywołujących zakaźny katar gołębi razem z herpeswirozą i mykoplazmozą.

2.Choroby zakaźne bakteryjne

Mykoplazmoza – wywołuje ją bakteria mycoplasma columbinum i mycoplasma gallisepticum. Mykoplazmoza jest jednym z czynników wywołujących zakaźny katar gołębi razem z herpeswirozą i chlamydiozą.

Salmoneloza – wywołuje ją bakteria salmonella sp. Wyróżniamy pięć postaci salmonelozy:

• postać nadostra: to nagłe upadki gołębi młodych do szóstego tygodnia życia
• postać jelitowa: objawem jest biegunka „trawiastozielona”
• postać stawowa: objawem jest zapalenie stawów łokciowych, rzadziej innych stawów
• postać nerwowa: objawem są zaburzenia z centralnego systemu nerwowego: skręt szyi, porażenie kończyn, nieskoordynowane ruchy
• postać mieszana: objawy są z różnych narządów

Stafylokokoza – wywołuje ją bakteria staphylococcus aureus.

Wyróżniamy cztery postacie stafylokokozy:

• postać porażenna: objawem są zaburzenia z centralnego systemu nerwowego, nieskoordynowane ruchy
• postać martwicowa: objawem jest martwica końca skrzydeł
• postać skórna: objawem jest przyranne zapalenie skóry
• postać stawowa: objawem jest obrzęk jednego lub więcej stawów (głównie skokowych, śródstopia i palców) co doprowadza do kulawizny

Pastereloza – wywołuje ją bakteria pasteurella multocida. Objawem choroby jest krwawa biegunka z powodu krwotocznego zapalenia jelit oraz ognisk martwiczych w wątrobie.

Bakteria ta także powoduje zapalenie i obrzęk stawów.

Streptokokoza – wywołuje ją streptococcus zooepidemicus i streptooccus facalis.

Objawy choroby nie są specyficzne: zapalenie spojówek, biegunka, zapalenie stawów.

Gruźlica rzekoma (pseudotuberkuloza) – wywołuje ją bakteria yersinia pseudotuberculosis. Objawy choroby nie są specyficzne: biegunka, kulawizna, niedowłady, osłabienie i wychudzenie z powodu zapalenia wielonarządowego: jelit, wątroby, śledziony, nerek, płuc.

3.Choroby zakaźne grzybicze

Aspergiloza – wywołuje ją grzyb aspergillus sp. Objawy tej choroby są mało charakterystyczne: zapalenie górnych dróg oddechowych i płuc, zapalenie spojówek, biegunka, porażenia, strupiaste ogniska zapalne na skórze grzbietu.

Kandidiaza – wywołuje ją grzyb candida sp. Objawy tej choroby są mało charakterystyczne: biegunka, skręt szyi, zarzucanie głowy na grzbiet, szarożółte naloty w jamie dziobowej, gardle, przełyku, wolu, żołądku gruczołowym i jelitach.

W narządach wewnętrznych płucach oraz w wątrobie, pojawiają się ogniska martwicowe.

4.Choroby pasożytnicze wewnętrzne

Kokcydioza – wywołują ją pierwotniaki z grupy Eimeria. To choroba przewodu pokarmowego. Zakażone ptaki chudną, pojawia się biegunka, osłabienie i przygnębienie gołębi. Występuje spadek aktywności sportowej.

Glistnica – wywołuje ją nicień Ascaridia columbae. To choroba przewodu pokarmowego. Zarażone ptaki chudną, pojawia się biegunka, osłabienie i przygnębienie gołębia. Występuje spadek aktywności sportowej. Glista osiąga długość do 4cm.

Kapilarioza – wywołuje ją nicień Capillaria obsignata. To choroba przewodu pokarmowego. Zakażone ptaki chudną, pojawia się biegunka, osłabienie i przygnębienie gołębi. Występuje spadek aktywności sportowej. Kapilaria osiąga długość do 1cm.

Trichomonadoza – wywołuje ją pierwotniak Trichomonas gallinae. Choroba zwana również rzęsistkowicą lub potocznie „żółty guzek”. To choroba nie tylko gardła i przełyku, lecz również wątroby. Zakażone ptaki chudną, pojawia się biegunka, osłabienie i przygnębienie gołębi. Występuje spadek aktywności sportowej. U wielu gołębi widoczne są małe żółtawe guzki.

5.Choroby pasożytnicze zewnętrzne:

Świerzbowce, wszy, kleszcze, pchły, pluskwy, roztocza piór. Pasożyty te powodują wypadanie piór, matowienie upierzenia, płochliwość, nerwowość, osłabienie. Występuje spadek aktywności sportowej. Pasożyty zewnętrzne przenoszą choroby zakaźne.

Profilaktyka i leczenie

1.PROFILAKTYKA I LECZENIE CHORÓB ZAKAŹNYCH WIRUSOWYCH, BAKTERYJNYCH, GRZYBICZYCH

Szczepienie: to celowe wprowadzenie do organizmu zmodyfikowanych drobnoustrojów, przeciwko którym organizm wytworzy ciała odpornościowe tzw. przeciwciała. Przeciwciała krążąc po organizmie reagują natychmiastowo z drobnoustrojami chorobotwórczymi, które wnikają do niego, prowadząc do ich zneutralizowania i zniszczenia.

Aby szczepienie było skuteczne muszą być spełnione pewne warunki:

• wiek gołębi (minimalny wiek gołębi, które można zaszczepić to ukończony 21 dzień życia. Wykonując szczepienie w tak młodym wieku należy wiedzieć, że odporność wytwarza się jedynie u 75-80% zaszczepionych gołębi i nie jest wysoka. Dopiero powtórzenie tego szczepienia po upływie 3-4tygodni zapewnia wysoką odporność, która jest w stanie utrzymywać się przez okres jednego roku (Stare gołębie szczepimy jeden raz w roku.)
• zdrowie gołębi ( gołębie przeznaczone do szczepienia powinny być dobrej kondycji, jaką zapewnia wcześniejsze wyleczenie z chorób zakaźnych i pasożytniczych, odpowiednie żywienie z dodatkami mineralno-witaminowymi, odpowiedni stan zoohigieniczny w gołębniku. Gołębie chore nie wytworzą dobrej odporności po podaniu szczepionki. Odporność u nich będzie mała, niewystarczająca i łatwa do przełamania przez drobnoustroje chorobotwórcze.)
• termin szczepienia (wytwarzanie ciał odpornościowych po zastosowaniu szczepionki trwa około 2tygodni, dlatego szczepienie należy wykonać najpóźniej na 2tygodnie przed łączeniem gołębi w pary czy na 2tygodnie przed rozpoczęciem sezonu lotowego.) – szczepionka (powinna być zawsze odpowiednio przechowywana i mieć aktualną datę ważności)

Warto wiedzieć, że szczepienie gołębi chorych daje efekt nieprzewidywalny: może doprowadzić do obniżenia się aktualnej odporności i pogłębić istniejącą już chorobę, lub może doprowadzić do zablokowania w organiźmie miejsc działania szkodliwych drobnoustrojów i tym samym pomóc w przezwyciężeniu choroby.

Występują szczepionki jednoskładnikowe (zabezpieczają przeciwko jednej chorobie) i wieloskładnikowe(zabezpieczają przeciwko kilku chorobom jednocześnie). Najbardziej popularne, dopuszczone do obrotu weterynaryjnego w Polsce szczepionki to:

• PM-VAC (szczepionka przeciwko paramyksowirozie gołębi)
• POXVAC K (szczepionka przeciwko ospie gołębi)
• SALMOVIR (szczepionka przeciwko salmonelozie i paramyksowirozie gołębi)
• MYCOSALMOVIR (szczepionka przeciwko salmonelozie, paramyksowirozie i mykoplazmozie gołębi)

Leczenie chorób zakaźnych: polega na stosowaniu odpowiednich lekarstw (chemioterapeutyków). Leczymy zwykle całe stado, bez względu na to, ile sztuk wykazuje objawy chorobowe, ponieważ choroby bakteryjne, wirusowe, grzybicze czy pasożytnicze bardzo szybko przenoszą się z jednego osobnika na inne. Odpowiednia jest izolacja gołębi wykazujących najcięższe objawy kliniczne choroby. Chemioterapeutyki działają wyłącznie na bakterie, a nie działają na wirusy, które bardzo często inicjują rozwój choroby. Walka z wirusami polega na zapewnieniu organizmowi odpowiedniej ilości minerałów i witamin, a także preparatów immunomodulacyjnych, które podnoszą niespecyficzną odporność organizmu. Równocześnie razem ze stosowaniem chemioterapeutyków, należy dbać o prawidłowe warunki zoohigieniczne w gołębniku, aby przerwać drogi szerzenia się zakażenia w stadzie gołębi. Ograniczenie możliwości zakażenia się drobnoustrojami w stadzie gołębi uzyskujemy przez częstą wymianę wody pitnej, niezaleganie karmy w karmidłach, częste sprzątanie odchodów gołębi, odpowiednią wentylację pomieszczenia, dezynfekcję podłogi i stanowisk dla gołębi. Najbardziej popularne, dopuszczone do obrotu weterynaryjnego w Polsce chemioterapeutyki to:

• Enrofloksacyna (ENROFLOKSAN 10%, ENROBIOFLOX 10%,ENFLOCYNA SOL): stosujemy przy salmonelozie, mykoplazmozie, zakażeniach ogólnych i miejscowych wywołanych przez drobnoustroje wrażliwe na enrofloksacynę.
• Doksycyklina (DOXYCYCLINUM 20%, DOKSY RW): stosujemy przy salmonelozie, mykoplazmozie, chlamydiozie, zakażeniach ogólnych i miejscowych wywołanych przez drobnoustroje wrażliwe na doksycyklinę.
• Amoksycylina (BIOMOX): stosujemy przy salmonelozie, zakaźnym katarze gołębi, zakażeniach ogólnych i miejscowych wywołanych przez drobnoustroje wrażliwe na amoksycylinę.
• Flumechina (IMEQUYL 10%): stosujemy przy salmonelozie, zakaźnym katarze gołebi, zakażeniach ogólnych i miejscowych wywołanych przez drobnoustroje wrażliwe na flumechinę.
• Tylozyna+Sulfadymidyna (TYLOSULFAN):stosujemy przy salmonelozie, mykoplazmozie, chlamydiozie, zakażeniach ogólnych i miejscowych wywołanych przez drobnoustroje wrażliwe na tylozynę i sulfadymidynę.

2.PROFILATYKA I LECZENIE CHORÓB PASOŻYTNICZYCH:

Pasożyty wewnętrzne (glisty, kapilarie, rzęsistki) identyfikujemy przez badanie mikroskopowe kału i śluzu z wola zarażonych gołębi. O stopniu nasilenia choroby pasożytniczej decyduje ilość znalezionych pasożytów w badanym materiale. Pasożyty zewnętrzne identyfikujemy przez badanie wzrokowe lub mikroskopowe upierzenia gołębi. Po zidentyfikowaniu pasożytów można przystąpić do leczenia. Leczymy wszystkie gołębie w gołębniku jednocześnie ze względu na łatwość i szybkość rozprzestrzeniania się chorób pasożytniczych. Lekarstwa najczęściej dodawane są do wody pitnej w postaci płynów lub proszków. Tylko lekarstwa zarejestrowane i dopuszczone do obrotu w lecznicach weterynaryjnych dają gwarancję ich właściwego działania. Podstawowe leki pasożytobójcze stosowane dla gołębi to:

• Baycox
• Pyrantesan
• Trichonidazol
• Vetamectin
• Insectin

W trosce o zdrowie gołębi

Leczenie gołębi należy prowadzić z codzienną dbałością o czystość w gołębnikach. Codzienne sprzątanie gołębnika jest warunkiem prowadzenia leczenia chorób pasożytniczych.
Po zakończeniu leczenia należy prowadzić systematyczną profilaktykę przeciwpasożytniczą polegającą na okresowym badaniu kału gołębi oraz śluzu z wola, na okresowym podawaniu leków przeciwpasożytniczych oraz na codziennym dbaniu i czystość w gołębniku

W trosce o zdrowie królika

Choroby zakaźne: główne infekcje wirusowe dotyczące królików to pomór królików oraz myksomatoza. Są to choroby o ciężkim przebiegu z reguły kończące się śmiercią zwierzęcia. Podatność na zachorowanie na pomór występuje przez cały rok, natomiast na myksomatozę w ciepłych porach roku, gdyż związana jest z aktywnością komarów roznoszących tę chorobę wirusową. Aby ustrzec króliki przed możliwością zakażenia się tymi wirusami należy je odpowiednio zaszczepić.

Pierwsze szczepienie młodych królików przeciwko pomorowi i myksomatozie wykonać możemy między 6-tym a 10-tym tygodniem życia i wiążę się to z koniecznością powtórzenia szczepienia po upływie 4 tygodni. Tak zaszczepiony młody królik wykazuje odporność przeciwko pomorowi przez okres 12 miesięcy, a przeciwko myksomatozie przez okres 6 miesięcy. Jeżeli pierwsze szczepienie młodego królika wykonamy po upływie 10-ciu tygodni życia, wówczas nie ma potrzeby ponownego szczepienia po upływie 4 tygodni. Ze względu na to, że odporność przeciwko myksomatozie utrzymuje się krócej niż odporność przeciwko pomorowi i jeśli koniec odporności przeciwko myksomatozie przypada w miesiącach aktywności komarów, wówczas należy powtórzyć szczepienie przeciwko myksomatozie. Z tego powodu najlepszym terminem szczepienia królików przeciwko myksomatozie są miesiące marzec-kwiecień. Szczepienie przeciwko pomorowi królików wykonujemy jeden raz na rok.

W trosce o zdrowie fretek

Choroby zakaźne: główną infekcją wirusową fretek jest nosówka. Jest to choroba o ciężkim przebiegu i o wysokiej śmiertelności. Podatność fretek na zakażenie się wirusem nosówki występuje przez cały rok. Aby zapobiec wystąpieniu tej groźnej choroby u fretek należy je odpowiednio zaszczepić. Młode fretki po raz pierwszy szczepimy między 6-tym a 8-mym tygodniem życia. Szczepienie to powtarzamy po ukończeniu przez fretkę 12-tego tygodnia życia. Tak zaszczepiona fretka posiada odporność przeciwko nosówce przez okres 12 miesięcy. Szczepienie przeciwko nosówce powtarzamy corocznie. Inną ważną chorobą wirusową fretek jest wścieklizna. Szczepienie fretek przeciwko wściekliźnie wykonujemy po raz pierwszy między 3-cim a 4-tym miesiącem życia, a następnie jeden raz na rok.

Infekcje bakteryjne są zwykle rezultatem obniżenia odporności zwierzęcia z powodu niewłaściwego żywienia i niesprzyjających warunków zoohigienicznych otoczenia. Infekcje bakteryjne dróg oddechowych objawiające się katarem i zapaleniem płuc wywoływane są przez bakterie z rodzaju Pasteurella, Klebsiella i Proteus. Infekcje żołądkowo-jelitowe objawiające się biegunkami, utratą masy ciała i apetytu wywoływane są przez bakterie z rodzaju Salmonella.

W trosce o zdrowie gryzoni

W TROSCE O ZDROWIE DROBNYCH SSAKÓW (świnki morskie, myszki, szczury, chomiki, myszoskoczki, szynszyle, koszatniczki)

Choroby zakaźne: Infekcje wirusowe z powodu możliwości diagnozowania tylko w specjalistycznych laboratoriach mają małe znaczenie kliniczne.

Infekcje bakteryjne mają zasadnicze znaczenie kliniczne u drobnych ssaków. Są one zwykle rezultatem obniżenia odporności zwierzęcia z powodu niewłaściwego żywienia i niesprzyjających warunków zoohigienicznych otoczenia. Infekcje dróg oddechowych objawiające się zapalenien jamy nosowej, tchawicy i płuc są wywoływane przez bakterie z rodzaju Bordetella, Pasteurella, Klebsiella, Mycoplasma oraz Diplococcus. Infekcje żołądkowo-jelitowe objawiające się uporczywą biegunką, utratą apetytu i spadkiem masy ciała są wywoływane przez bakterie z rodzaju Salmonella, Enterobacter, Escherichia, Pseudomonas i Proteus, oraz przez enterotoksyny bakterii beztlenowych z rodzaju Clostridium.

Infekcje grzybicze skóry wywołują grzyby z rodzaju Microsporum i Trichophyton, które powodują uszkodzenia sierści i skóry. Choroby grzybicze przenoszą się na inne gatunki zwierząt oraz na ludzi.